Inhoud
Redactioneel
Femke Kok
Dit dossier was in de Call for Papers aangekondigd als een dossier over waanzin, maar gaandeweg begon deze titel wat te knagen. Binnen de kritische theorie, maar inmiddels ook ver daarbuiten, leeft het idee dat taal performatief is. Dat wil zeggen: taalgebruik heeft effecten in de werkelijkheid en iets bestempelen als ‘waanzin’ zou stigmatiserend of devaluerend kunnen werken. Hebben we als redactie dit potentiële pijnpunt nu afdoende opgelost door een vraagteken en een uitroepteken achter de titel van het dossier te plaatsen?
Waanzin als hyperrationaliteit. De onverwachte kijk op gekte in Louis Sass’ Madness and Modernism
Jeroen Vanheste
Zo nu en dan verschijnt een boek dat met niets te vergelijken valt, het soort boek dat je werkelijk begeestert en met andere ogen laat kijken naar een bepaald onderwerp. Er wordt een nieuwe zienswijze naar voren gebracht; de benadering is origineel en eigenzinnig; het onderwerp wordt vanuit verschillende disciplines tegelijk benaderd; en het betoog wordt met een aanstekelijk enthousiasme gebracht.
De verschillende gezichten van Hamlet. Waanzin in de Hamlet van Ambroise Thomas en Brett Dean
Els van Swol
In 2011 regisseerde Ian Rickson William Shakespeares Hamlet, opgevoerd in het Londense Young Vic-theater. Als setting voor het verhaal koos hij een psychiatrische inrichting. ‘This is Hamlet played as the Freudian dream of a disturbed patient,’ zei Rickson in een interview. Niet alleen Hamlet zelf (gespeeld door Michael Sheen) en Ophelia (Vinette Robinson) waren psychiatrisch patiënt, de hele cast moest ervoor doorgaan. Het publiek fungeert als het bezoek van de inrichting en vraagt zich af wie nu eigenlijk voor gek wordt versleten: zij die binnen zitten of zij die van buiten komen.
The Madness of Medically Unexplained Symptoms
Jenny van der Palen
Medically Unexplained Symptoms are somewhat hidden in plain sight, a ‘central, strangely silent, area of medical practice’. MUS are often talked about alongside contested illnesses, but unlike with MUS, a certain dissent is immediately evident when contested illnesses are discussed. For example, shortly after I had started working on a thesis about epistemic injustice in relation to MUS, I witnessed a media campaign on myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS). In the campaign, a British psychiatrist claimed that scientists researching treatments for CFS were being silenced or harassed by online activists, that some were ‘leaving the field’ as a result, and that consequently, ‘patients may lose out’.
Buitensporige achterdocht of terechte behoedzaamheid?
Marileen La Haije
Overmatige achterdocht is volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) een sleutelkenmerk van paranoia. ‘Ningún lugar sagrado’ (1998, ‘Geen toevluchtsoord’), het korte verhaal van de Guatemalteekse schrijver Rodrigo Rey Rosa dat centraal staat in dit artikel, laat zien dat het soms moeilijk, zo niet onmogelijk, is om te bepalen of er sprake is van buitensporige achterdocht of terechte behoedzaamheid.
De waanzin nabij
Irene Geerts en Martje aan de Kerk
De geschiedenis van de psychiatrie is vaak beschreven vanuit het gezichtspunt van psychiaters en psychologen. Inrichtingen, behandelmethoden, de omgang met patiënten: we weten er veel van, maar wel vooral vanuit het professionele perspectief. In zijn artikel ‘The Patient’s View’ (1985) vroeg de beroemde historicus van de psychiatrie Roy Porter aandacht voor het perspectief from below: vooral van dat van de patiënt, maar hij beweerde ook dat het perspectief van de familie van die patiënt onontbeerlijk was voor een evenwichtige geschiedschrijving.
© 2021 Open Universiteit | Lees de disclaimer en de privacyverklaring van de OU |Voor het colofon zie Over LOCUS |
Voor contact met de redactie kunt u mailen naar locus@ou.nl