Inhoud
DOSSIER Zintuiglijkheid
Redactioneel
Bregt Lameris
De afgelopen decennia is de cultuurwetenschappelijke interesse voor waarneming, ervaring, affecten, lichamelijkheid, kortom zintuiglijkheid sterk gegroeid. Na een langere periode waarin structuralisme en formalisme de boventoon voerden, ontstond in de jaren negentig een beweging die we nu als de ‘affective’ of ‘sensory turn’ kennen.
Renaissance van de reuk - over de ‘olfactory turn’ en een (lang) vergeten zintuig
Caro Verbeek
Vanaf de jaren negentig wordt binnen de geesteswetenschappen met de term sensory turn verwezen naar de toegenomen aandacht voor de rol en betekenis van zintuiglijke ervaringen in de analyse en interpretatie van culturele fenomenen. Toch dekt deze term de lading niet volledig, omdat onderzoekers lang een blinde vlek hadden voor de ‘lagere’ zintuigen.
Bergen en intensiteit: multisensoriële waarneming in A. den Doolaards reisproza
Florian Deroo
De Britse schrijver Jonathan Raban merkte ooit op dat de reisliteratuur een ‘notoir rommelig open huis is, waarin verschillende genres regelmatig in hetzelfde bed belanden’. Ondanks deze variëteit heeft het onderzoek naar reisverhalen zich vrij eenzijdig gericht op de visuele manieren waarop reizigers vreemde plaatsen waarnemen en representeren.
Zintuiglijkheid in musea
Jackie Burema
Hoe klinkt het als een prehistorische pot breekt? Dit is een vraag waar museummedewerkers het antwoord liever niet op willen weten. Toch kan deze ervaring ons allerlei dingen vertellen die we door alleen te kijken nooit zullen ontdekken. De trend van het creëren van zintuiglijke ervaringen trekt op in de museumwereld: in moderne kunstopstellingen worden naast het zicht ook steeds vaker de reuk en tast geprikkeld.
Samen bewegen we anders: hoe de inzet van zintuigen bij onderzoek helpt om ableism te ontmantelen en toegankelijke methoden te ontwerpen
Meike Heessels e.a.
In 2021 is aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen vanuit het lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking, het Zintuigenlabo opgericht. Het doel ervan is om toegankelijke onderzoeksmethoden te ontwerpen met een divers team: studenten, docenten, onderzoekers, zorgprofessionals, een sociaal ontwerper en ervaringsdeskundigen met een (verstandelijke) beperking.
De aanraking van textiel: over de relatie tussen kunst, tactiliteit en textiel
Frederiek Simons
Of je nu een gevestigd instituut voor moderne kunst bezoekt of juist een kleine, onafhankelijke kunstruimte met werk van jonge kunstenaars, er bestaat inmiddels een goede kans dat je er textiel aantreft. Het medium lijkt haast onopgemerkt de expositieruimten te zijn binnengeslopen en figureert in tentoonstellingen over sociaal-maatschappelijke thema’s, technologie, ambacht of vergeten geschiedenis. Waar komt deze aandacht voor textielkunst vandaan?
© 2024 Open Universiteit | Lees de disclaimer en de privacyverklaring van de OU |Voor het colofon zie Over LOCUS |
Voor contact met de redactie kunt u mailen naar locus@ou.nl