Een daverend debuut in digitale tijden. Over ‘Het is warm in de hivemind’ van Maxime Garcia Diaz

We zien de realiteiten hier opstapelen als de laagjes van een verjaardagstaart, die overigens om de zoveel strofen als kleine tekening afgebeeld staat in dit gedicht. Een historische koningin wordt vergeleken met hedendaagse vrouwelijke celebrities (‘skinny legend’). Vervolgens zijn we met de ik-figuur in de Conciergerie en deels in een virtuele realiteit. Dan schakelen we naar de koningin met poeder op het gezicht en eindigen met de ik-figuur, die aangeeft dat de pruik van de koningin niet echt is, maar verzonnen.

Hoewel de bundel een zeer experimenteel en vernieuwend karakter heeft, plaatst Garcia Diaz zich ook nadrukkelijk in een traditie. In het gedicht ‘mad girl theory’ is Allen Ginsbergs bekende regel ‘I saw the best minds of my generation’ omgevormd tot ‘ik zag de beste meisjes van mijn generatie’. Deze meisjes worden enerzijds ‘vernietigd door verdriet’ of ‘waanzin’, anderzijds tonen deze meisjes in de bundel kracht. De ik-figuur heeft een hamer gevonden en ‘het is tijd om te verbrijzelen.’ We zien vrouwelijke sterren (zoals Ariana Grande) voorbij komen, die de weg enigszins kwijt lijken te zijn, maar lezen ook citaten van sterke feministische kunstenaars en denkers zoals Jenny Holzer en Donna Haraway. Het idee van de technologisch hybride mens, de mens als cyborg van Haraway, vormt een rode draad in de hele bundel. Het cybernetische karakter van deze generatie geeft dus wellicht kracht en vooruitgang, maar heeft ook een hoge prijs. De ik-figuur lijkt aan totale vervreemding te lijden. Door de constante schermbeleving is er een grote afstand ontstaan tot het lichaam: ‘TH1S 1S N0T MY RE@L F@CE & B0DY’ schreeuwen de technische hiëroglyfen op de pagina. Ook de connectie met de ouders (de vorige generatie) is volgens het slotgedicht moeizaam te maken, omdat de taal van emoticons niet door iedereen begrepen wordt.

Voor deze hyperactuele bundel ontving Garcia Diaz de C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut. Als iemand deze posthumanistische tijden raak weet te vatten, dan is zij het wel. Ondanks het krachtige beeld dat de gedichten uitstralen, zijn ze bij vlagen ongrijpbaar, door hun associaties, perspectiefwisselingen, geleende teksten, en houvast wordt niet gegeven. Het is menselijk om te proberen alles een plek te geven en zo enige grip te krijgen in een fluïde wereld. Toch lijkt het in deze bundel minstens zo belangrijk om tijdens de leeservaring (inclusief het deel dat zich online afspeelt), te voelen hoe de fragmenten van het leven, zowel digitaal als analoog, over zaken als familie, individu, politiek, spel, kracht en verdriet, allemaal door elkaar lopen en langs elkaar zweven in een ruimte die zowel virtueel als tastbaar is, materieel en ideologisch is en zowel in het hoofd als in het hart zit. Deze thema’s heeft Garcia Diaz weergaloos en hoogst experimenteel verpakt in een verontrustend visioen over onze gedigitaliseerde tijd.